Phần 1 Hồi ký người phiên dịch : Điểm hẹn
(Tên các nhân vật đã được thay đổi để bảo vệ danh tính thực của họ.)
Xe chở chúng tôi dừng lại trước cổng Cục đối ngoại của Bộ XYZ. Tôi xuống xe, tiến tới cung kính cúi chào anh bảo vệ trẻ măng, mặt búng ra sữa.
Anh bảo vệ đáp:
“Anh vào trong gặp cán bộ phụ trách nhé.”
Chúng tôi vượt cửa ải đầu tiên một cách dễ dàng. Đứng chờ sẵn bên trong là hai cán bộ trẻ, một nam một nữ. Người nam dáng cao ráo, nét mặt cương nghị. Người nữ dáng mảnh mai, nét mặt hiền hậu, đôi mắt sáng long lanh. Tôi cung kính cúi chào họ.
“Thưa anh chị, chúng em là đoàn Nhật Bản có hẹn lịch làm việc từ 14:30 với trung tướng Hoàng Lâm ạ.”
Người nữ cán bộ nhanh nhảu hỏi lại:
“Các anh là đoàn Nhật chứ không phải đoàn Mông Cổ à? Bọn em đang chờ để đón đoàn Mông Cổ cũng hẹn làm việc cùng giờ này.”
Thoáng chút bối rối, nhưng tôi nhanh chóng lấy lại bình tĩnh sau 1 giây, rồi đáp:
“Chúng em là đoàn Nhật ạ. Xin anh chị kiểm tra giúp cho.”
Hai cán bộ quay sang trao đổi nhỏ với nhau, rồi người nam ở lại vị trí để đón đoàn Mông Cổ, còn người nữ thì hướng dẫn chúng tôi vào phòng chờ để cô đi xác nhận thông tin cuộc hẹn. Một lát sau, cô quay lại, nét mặt khá căng thẳng, cô nói với tôi:
“Anh ơi, em đã kiểm tra thông tin các đoàn khách đến làm việc trong ngày hôm nay nhưng không có đoàn Nhật nào cả. Hơn nữa trung tướng Hoàng Lâm cũng không có ở đây. Bên anh lấy hẹn thông qua Cục đối ngoại hay kênh nào khác ạ?”
Thoáng chút bối rối lần thứ hai, nhưng tôi nhanh chóng lấy lại bình tĩnh sau 2 giây, rồi tự tin đáp (lúc này tôi đã đổi cách xưng hô vì không nỡ gọi một cô gái dễ phải nhỏ hơn tôi đến cả tá tuổi là chị):
“Đoàn anh được giáo sư Bách Hiệp lấy hẹn thông qua thứ trưởng Hoành Tung em ạ. Chính thứ trưởng chỉ định trung tướng Hoàng Lâm tiếp đoàn mà.”
Nữ cán bộ tỏ vẻ hoang mang, cô nói:
“Thông thường thì các đoàn nước ngoài đều lấy hẹn thông qua Cục bọn em, còn trường hợp này thì cho đến giờ phút này cả Cục em không hề nhận được thông tin gì cả. Anh thử gọi điện thoại cho giáo sư Bách Hiệp xem thế nào nhé.”
Tôi rút điện thoại ra gọi ngay cho giáo sư Bách Hiệp. Điện thoại đổ chuông nhưng không có người bắt máy. Một lúc sau, giáo sư gọi lại cho tôi, giọng sốt sắng:
“Có việc gì vậy em?”
Tôi đáp:
“Thầy ơi, tình hình là cả đoàn đang ở Cục đối ngoại của Bộ XYZ đúng địa chỉ trong chương trình, nhưng cán bộ ở đây nói là không có thông tin gì về lịch tiếp đoàn cả, và trung tướng Hoàng Lâm cũng không có mặt ở đây. Thầy xem thế nào giúp em với ạ.”
Giáo sư bảo tôi chuyển điện thoại cho cán bộ để ông nói chuyện. Tôi chuyển cho nữ cán bộ, nhưng cô nói là để cô chuyển cho cấp trên nghe, vì cô không biết xử lý ra sao. Tôi đồng ý để cô cầm điện thoại của tôi vào bên trong, rồi quay sang giải thích tình hình cho đoàn khách. Họ đã được tôi làm công tác tư tưởng từ trước nên rất bình thản, coi như đây là chuyện đương nhiên dù lần đầu tiên họ đến Việt Nam.
Khoảng 15 phút sau, nữ cán bộ quay lại cùng một người đàn ông trung niên, dáng người bệ vệ, nét mặt hồng hào, mái tóc muối tiêu, trên tay anh cầm điện thoại của tôi. Nữ cán bộ giới thiệu đó là cấp trên của cô, tiến sỹ Bạch Đằng, vụ trưởng vụ Châu Á. Anh trả lại điện thoại cho tôi và nói trong hơi thở gấp gáp:
“Anh vừa nói chuyện với giáo sư Bách Hiệp rồi. Bọn anh có nhận được thông tin gì về việc có đoàn Nhật đến làm việc ngày hôm nay đâu. Chả hiểu giáo sư với thứ trưởng trao đổi thế nào, nhưng tóm lại là bây giờ không có trung tướng Hoàng Lâm ở đây, và hôm nay trong Cục cũng không có ai thay mặt để tiếp đoàn Nhật được cả, vì bọn anh đang phải chia nhau để tiếp hai đoàn khác rồi. Có gì em nói khách thông cảm nhé.”
Thoáng chút bối rối lần thứ 3, nhưng tôi nhanh chóng lấy lại bình tĩnh sau 3 giây. Tôi cảm ơn tiến sỹ Bạch Đằng và nữ cán bộ, rồi xin phép gọi lại cho giáo sư Bách Hiệp.
“Thầy ơi, tình hình này thì bây giờ đoàn có tiếp tục đợi ở đây cũng không có ý nghĩa. Thực ra lúc nãy em đã khuyên trưởng đoàn chuẩn bị phương án 2 rồi, nên giờ chốt là đoàn sẽ rời khỏi đây để thực hiện phương án 2 thôi ạ.”
Giáo sư gửi lời xin lỗi sâu sắc tới đoàn vì sự cố này. Bản thân tôi hiểu đây thực sự là một sự cố ngoài ý muốn. Chúng tôi lên xe để di chuyển đến địa điểm thực hiện phương án 2. Khi xe vừa chạy được chừng 10 phút thì điện thoại của tôi báo có cuộc gọi từ giáo sư Bách Hiệp. Giọng ông vẫn sốt sắng, nhưng lần này thì hồ hởi hơn hẳn:
“Bây giờ tình hình thế này...”
(Còn nữa...)